آزمایش هپاتیت

آزمایش هپاتیت|آزمایش هپاتیت B،آزمایش هپاتیت C

1401 / 06 / 28

آزمایش هپاتیت، تشخیص و شناسایی بیماری هپاتیت

کبد  (Liver) عضوی از بدن است که  در سمت راستِ شکم و زیر پرده دیافراگم قرار دارد و فقط در مهره‌داران وجود دارد.کبد بزرگترین غده در بدن است با وزنی حدود 1.5 کیلوگرم. وظایف کبد در بدن بسیار زیاد است تقریبا کبد دارای 500 وظیفه مختلف در بدن است. برخی از وظایف کبد عبارتند از: سم‌زدایی متابولیت‌های  تولیدی در بدن و همچنین تولید  مواد بیوشیمیایی و پروتئین‌هایی که برای گوارش و رشد ضروری هستند. نقش‌های دیگر کبد  عبارتند از  تجزیه گلبول‌های قرمز خون و تولید هورمون‌هاو تنظیم ذخیره گلیکوژن .

کبد یکی از اعضا حیاتی بدن انسان است و در معرض بیماری های مختلفی از جمله کبد چرب ، هپاتیت، سیروز کبدی، سرطان کبدو ..قرار دارد. یکی از بیماری هایی که کبد را درگیر می کند هپاتیت است. هپاتیت به معنای التهاب در پارانشیم کبد است که به دلایل مختلفی می تواند ایجاد شود.از جمله این عوامل می توان به مصرف الکل ، مصرف برخی داروها، ویروس ها و باکتری ها اشاره کرد . یکی از عوامل اصلی ایجاد هپاتیت ویروس ها هستند. ویروس های عامل هپاتیت دارای انواع مختلفی هستند که مهمترین آنها شامل ویروس نوع A,Bو C می باشد.

هپاتیت B

هپاتیت B

یکی از جدی ترین انواع هپاتیت را ویروس هپاتیت B سبب می شود. این بیماری شایعتر و ١٠٠ برابر مسری تر از ایدز است.در کشورایران ،این ویروس شایعترین علت هپاتیت حاد و مزمن و هم چنین سیروز کبدی و هپاتوسولار کارسینومای کبدی در بالغین است. ابتلا به این ویروس در بیش از دو میلیارد نفر از مردم جهان اتفاق افتاده است. هر سال حداقل یک میلیون نفر در اثر ابتلاء به این ویروس و عوارض آن در سطح جهان فوت می کنند.درایران چیزی حدود ٢٠ میلیون نفر از جمعیت کشور در تما س با این ویروس بوده اند که حدود 8/1الی2میلیون نفر آنها به صورت حامل باقی مانده اند . حدودیکصد هزار نفر به علت این ویروس در هرسال بیمار می شوند.6 الی 8 هزار نفر سالانه به دلیل عوارض ناشی از ویروس فوت می کنند.

 راه های انتقال هپاتیت

راه های انتقال:

1- انتقال مادر به جنین

۲- تماس جنسی نا ایمن

۳- تماس با خون آلوده فرد مبتلا به هپاتیتB یا  زخمهای آلوده

۴- ، حجامت و خالکوبی و سوراخ کردن غیر بهداشتی گوش

5- استفاده از وسایل شخصی مانند: حوله و ریش تراش،ناخنگیر،مسواک،

۶-استفاده از سرنگ مشترک در بین معتادان تزریقی

۷-انتقال از طریق وسایل دندانپزشکی غیر استریل

۸-تزریق فرآورده های خونی آلوده( نادر است)

هپاتیت B دارای دو نوع حاد و مزمن است.

عفونت حاد: بروز  نشانه‌های اختصاصی  هپاتیت  به علاوه نتیجه  تست مثبت.

عفونت مزمن: عفونتی  پایدار است  به علاوه  التهاب کبد و نتیجه تست  مثبت

ناقل: عفونت پایدار بدون التهاب کبد (ناقل فردی است که از نظر ظاهرسالم است ولی در درون بدن خود  ویروس را حمل می‌کند و مستعد انتقال آلودگی به سایر افراد است)

عفونت بهبود یافته: هیچ علامتی از عفونت با HBV دیگر دیده نمی شود، تست HBV DNA منفی می باشد و علائمی از التهاب کبد دیده نمی شود.

علائم بالینی:

در برخی موارد، افراد مبتلا به هپاتیت B ممکن است بدون علامت یا دارای نشانه های خفیف باشند. با این حال، 70 درصد مبتلایان علائم حاد هپاتیت B را نشان می دهند.

علائم هپاتیت B

علائم هپاتیت B عبارتند از :  تهوع یا استفراغ - نقص عملکرد کبد- از دست دادن اشتها- تب- خستگی - درد شکمی - درد مفاصل-زردی- ادرار تیره

به طور متوسط، علائم هپاتیت B سه ماه پس از قرار گرفتن در معرض ویروس، ظاهر میشود. اما گاهی اوقات این زمان بین 6 هفته تا 6 ماه نیز طول می کشد. نشانه ها و علائم  ممکن است حداکثر 6 ماه طول بکشند. حتی زمانی که علائم  و نشانه ها وجود نداشته باشد باز هم انتقال از یک فرد آلوده به یک فرد سالم، امکان پذیر است.

تشخیص:

آزمایش با گرفتن نمونه خون و بررسی آنتی ژن ویروس و آنتی بادی صورت می گیرد. شناسایی عفونت اولیه جهت جلوگیری از عواقب بهداشتی بسیار ضروری است.  جهت انجام این تست به آمادگی  قبلی خاصی نیاز نیست.

آزمایش HBV DNA: این آزمایش دارای این قابلیت است که تعداد ویروس موجود در خون بیمار را مشخص نماید و نتایج را به شکل عدد بیان کند. همچنین قادر به این است که ویروس را در چرخه تکثیر شناسایی کند  . این آزمایش خطر تخریب کبد را نیز نشان می دهد .

در آزمایشگاه  پاتوبیولوژی بیمارستان رسالت تهران تست بررسی ویروس HBV توسط روش Real Time PCR انجام می شود. این تست به پزشک اجازه می دهد که از وایرال لود ، چرخه تکثیر ویروس و موثر بودن درمان های ضد ویروسی اطلاع پیدا کند.

هپاتیت C:

هپاتیت C یک بیماری عفونی ویروسی است که سبب التهاب و آسیب کبد می‌شود. هپاتیت سی بر دو نوع است 1-مزمن 2-حاد.

هپاتیت C حاد

بیماری هپاتیت سی حاد عفونتی کوتاه‌مدت است که ممکن است تا 6 ماه علائم ادامه داشته باشد. اما گاهی سیستم ایمنی ویروس را به‌طور کامل از بدن حذف می کند.

هپاتیت C مزمن

نوع مزمن بیماری طولانی‌مدت است و اگر بدن قادر نباشد  ویروس واردشده به کبد را به‌طور کامل از بین ببرد اتفاق می افتد. تقریبا ۷۵ تا ۸۵ درصد افراد مبتلا به هپاتیت C حاد بعد از مدتی وارد مرحله مزمن بیماری  می‌شوند.

هپاتیت C جدی ترین نوع هپاتیت است امروزه این بیماری یکی از رایج ترین دلایل پیوند کبد در بزرگسالان می باشد. هر ساله ، افراد زیادی در اثر این عفونت از بین می روند. امروزه 60 بیماری عفونی کشنده دیگر از جمله ، ذات الریه پنوموکوکی ،HIV و سل وجود دارند ولی باز هم بیشترین آمار تلفات مربوط به هپاتیت است.

هپاتیت C مزمن

علائم:

اکثر افراد مبتلا به هپاتیت C فاقد هیچ علامتی هستند. این بیماری  می تواند بشکل “خاموش ولی کشنده” باشد. حتی  فرد ممکن است بدون علائم باشد  ولی ده ها سال بعد دچار مشکلات جسمی شود و فرد بیمار می تواند در طول این مدت  بیماری را به دیگران منتقل کند.

وقتی علائم بروز کند (معمولاً وقتی بیماری خیلی پیشرفته باشد) ، می تواند شامل موارد زیر باشد:

 تب،شکم درد (در سمت راست بالا)،درد مفصل، زردی(وقتی سفیدی چشم زرد به نظر می رسد)، استفراغ و کم اشتهایی ،حالت تهوع مدفوع تیره یا خاکستری رنگ.

راه انتقال:

راه اصلی انتقال هپاتیت C از طریق خون است. حتی گاهی ممکن است  مقدا ر خون بسیار کم با شد که حتی دیده نشود، ولی باز هم می تواند  بیماری را منتقل کند

راههای ابتلا  به هپاتیت C:

تماس با خون آلوده

لوازم آلوده دندان پزشکی

انتقال از طریق خالکوبی

بی بند و باری جنسی

انتقال مادر به جنین

استفاده از سرنگ مشترک در معتادان تزریقی

روش تشخیص هپاتیت C چگونه است؟

آزمایش خون برای تشخیص حضور آنتی بادی هپاتیت C

حالا بعد از مثبـت شدن  تست آنتی بادی خون، آزمایش بررسی حضور ژن ویروس هپاتیت C در خون انجام می شود.

لزوم انجام تست هپاتیت C :

غربالگری هپاتیت برای همه بزرگ‌سالان  توسط پزشکان در سنین ۱۸ تا ۷۹ سال توصیه می شود. منظور از غربالگری انجام تست خونی هپاتیت C و تشخیص عفونت احتمالی برای افرادی است که هنوز نشانه های بیماری را بروز نداده اند. بسیاری از افراد که مبتلا به هپاتیت C هستند هیچ علامتی ندارند و از بیماری خود آگاه نیستند. غربالگری سبب می شود تا پیش از ایجاد هرگونه معضل جدی، بتوان ویروس را از بدن حذف کرد و یا آن را تحت کنترل در آوریم.

هپاتیت A

هپاتیت  A:

بیماری هپاتیت A یک بیماری عفونی است که توسط ویروس هپاتیت A ایجاد می گردد. این عفونت می تواند بشکل برق آسا و ناگهانی باشد و یا بشکل تحت حاد ایجادد شود.این ویروس از یک ساختمان نوکلئوپروتئینی فاقد پوشینه  تشکیل شده است.این ویروس به دلیل فقدان پوشینه به صفرا و شوینده ها مقاوم است. این ویروس در محیط خارج از بدن و در فاضلاب به مدت طولانی عفونت زا باقی میماند، اما کلر و فرمالین آن را غیرفعال میکنند. ویروس پس از ورود به بدن در سلولهای اپی تلیال دستگاه گوارش و سلول های کبد تکثیر و پس از تکثیر بدون لیز کردن سلولها از آنها خارج می شود.در کودکان اغلب بیماری به صورت بدون علامت است ولی هرچه سن فرد بالاتر برود احتمال پیدایش علائم بیشتر میشود؛ احتمال مرگ و میر نیز به همین نسبت با افزایش سن بالاتر می رود. این بیماری درکشورهای در حال توسعه شیوع بالاتری نسبت به کشورهای صنعتی و پیشرفته دارد. درکشورهای توسعه نیافته این بیماری اندمیک است و افراد اغلب در سنین پائین درگیر میشوند، ولی علائم بیماری در افراد خفیفتر است. در مورد کشورهای صنعتی به دلیل سطح بهداشت بالا، بیماری اسپورادیک و افراد اغلب در سنین بالاتر مبتلا میشوند و علائم بیماری در آنها شدیدتر است.جدی ترین عارضه عفونت با ویروس هپاتیت Aمرگ می باشد که به ندرت روی می دهد، اما احتمالآن در بزرگسالان به خصوص در بیماران مبتلا به عفونت های کبدی مزمن و افراد مسن بیشتر از کودکان است. ویروس هپاتیت A دارای یک سروتیپ می باشد و یک بار ابتلا به ان سبب ایجاد ایمنی در کل عمر می گردد. در ایران استفاده از واکسن علیه ویروس هپاتیت A  در برنامه های واکسیناسیون کشور قرارندارد. افراد مبتلا به هپاتیت باید از نوشیدن الکل خوداری کنند زیرا سبب آسیب بیشتر به کبد می شود.

راه انتقال:

 این بیماری از طریق مدفعی-دهانی و اغلب از راه آب آشامیدنی آلوده منتقل میشود.راه دیگر انتقال این ویروس از طریق ارتباط جنسی و یا تماس نزدیک با فرد آلوده می باشد.

 علائم بیماری:

بیماری در کودکان (خصوصاً زیر 6 سال)، غالباً بدون علامت میباشد، در کودکان با سن بالاتر یا در بالغین آلوده به این ویروس نشانه هایی نظیر خستگی، درد شکم، تهوع ،بی اشتهایی، تب بالا و زردی پوست و سفیده چشم ، ادرار زرد یا تیره درد مفاصل ، دیده میشود.

شرایط انجام آزمایش:

جهت انجام آزمایش هپاتیت A نیاز به ناشتا یا شرایط خاصی نمی باشد.

آزمایش هپاتیت،آزمایش هپاتیت B،آزمایش هپاتیت C،آزمایش هپاتیت مزمن

مطالب مرتبط :

درمان هپاتیت c|آزمایشگاه شبانه روزی بیمارستان رسالت

عفونت همزمان هپاتیت و ایدز|عفونت همزمان HBV-HIV

آزمایش هپاتیت|آزمایش هپاتیت B،آزمایش هپاتیت C